Jan Długosz, herbu Wieniawa − polski duchowny, dyplomata oraz wybitny historyk.
Biografia[]
Długosz urodził się w 1415. Pochodził z Brzeźnicy. Jego ojciec był rycerzem i walczył w bitwie pod Grunwaldem. W 1428 zaczął studia na Akademii Krakowskiej (wydział artium), a 3 lata później zaczął pracę w kancelarii biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego, który wywarł duży wpływ na poglądy Jana. O Oleśnickim pisał zawsze bezkrytycznie. Można powiedzieć, że Zbigniew był jego idolem. Dlatego przywiózł biskupowi z Rzymu kapelusz kardynalski i wygłosił mowę podczas uroczystości na Wawelu. Sporo podróżował, zwiedził Włochy i Palestynę, przywiózł z wypraw odpis dzieł Liwiusza.
Był wybitnym dyplomatą, dzięki czemu bardzo szybko otrzymał godność kanonika kapituły krakowskiej. Podobnie jak Oleśnicki stał w opozycji w stosunku do króla Kazimierza IV, ale brał udział w misjach dyplomatycznych podczas wojny trzynastoletniej. Był wychowawcą synów Kazimierza, kiedy Władysław II Jagiellończyk objął tron czeski w 1471. Długoszowi zaproponowano nawet godność arcybiskupa praskiego, ale odmówił. W rok swojej śmierci w 1480 został arcybiskupem lwowskim.
Największe dzieło Długosza to Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego - wzorcowe w tej epoce arcydzieło historyczne oparte na wielu źródłach, w dzisiejszych czasach w większości już nie znanych. Roczniki opisują dzieje Polski od czasów "bajecznych" po 1480. Długosz korzystał także z kronik nie tylko polskich, ale też czeskich, niemieckich, ruskich. Całość napisana jest językiem pięknym, artystycznym. Jedyne co można zarzucić to przemilczenie pewnych niewygodnych dla Jana faktów w kronice. Prócz tego dzieła Długosz opisał chorągwie zdobyte pod Grunwaldem oraz herby ziem królestwa, biskupstw i rycerstwa, spisał żywoty polskich biskupów, sporządził inwentarz dóbr biskupstwa krakowskiego.
Źródła[]
- Encyklopedia Historia, wydawnictwo Greg, praca zbiorowa