Komunizm – radykalnie lewicowa ideologia postulująca zniesienie własności prywatnej, stworzenie społeczeństwa bezklasowego poprzez masową rewolucję.
Historia[]
Najstarszym rodzajem komunizmu jest komunizm chrześcijański, stworzony przez niektórych protestantów. Potem powstał tzw. komunizm utopijny. W XIX wieku Karol Marks oraz Fryderyk Engels stworzyli marksizm. Częściowo komunistyczny charakter miała Komuna Paryska. W Rosji myśl Marksa rozwinął Włodzimierz Lenin, łącząc komunizm z demokracją rad. Postulował permanentną rewolucję wraz z dyktaturą proletariatu. W 1917 roku Rosja stała się pierwszym komunistycznym państwem. Wywołało to masowy odzew na świecie. Masowo powstawały republiki rad takie jak: Węgierska Republika Rad, Bawarska Republika Rad, Alzacka Republika Rad i inne. W Niemczech rewolucja komunistyczna została rozgoniona przez bojówki Freikorps. W ciągu kilku następnych lat Armia Czerwona eksportowała komunizm do państw kaukaskich, Azji Środkowej, Białorusi oraz Ukrainy. Nie udało się to w Finlandii, państwach bałtyckich i Polsce. Spowodowało to izolację Rosji Radzieckiej, a następnie rozłamu wśród komunistów na stalinistów i trockistów. Lew Trocki chciał permanentnej rewolucji, a Stalin rewolucji w jednym kraju. Polityka Stalina spowodowała śmierć dziesiątek milionów ludzi w Rosji. W latach 1940-1945 Stalin wprowadził swój system w Bułgarii, Węgrzech, Polsce, Czechosłowacji, Rumunii, państwach bałtyckich i Niemczech Wschodnich. Równocześnie w Jugosławii Tito wprowadził konkurencyjną wersję komunizmu, gdy w Grecji w wyniku wojny domowej komuniści zostali zmuszeni do emigracji. Tymczasem w 1927 roku w Chinach powstała Chińska Republika Rad, jednak została rozgoniona przez nacjonalistów. Przez 22 lata toczyła się w tym kraju krwawa wojna domowa, w wyniku której kraj został podporządkowany Mao Zedongowi. Dostosował on stalinizm do Chin, tworząc maoizm. Spowodował on śmierć kolejnych dziesiątek milionów chłopów. Po jego śmierci w Chinach zrezygnowano z socjalizmu na rzecz kapitalizmu. Tymczasem w różnych krajach władzę przejęły partie komunistyczne: Wietnam (1945-1975), Laos (1975), Kuba (1959), Jemen Południowy (1969), Nikaragua (1979) i inne. W latach 1989-1991 blok wschodni się rozpadł, a w większości jego krajów dawny system upadł. W latach 2008-2013 w wyniku wojny domowej władze w Nepalu sprawowali maoiści. Obecnie w 5 państwach rządzą partie oficjalnie odwołujące się do marksizmu-leninizmu, jednak większość z nich wprowadza rynkowe reformy.
Państwa, w których władzę sprawuję partie odwołujące się do marksizmu-leninizmu[]
- Chińska Republika Ludowa
- Wietnam
- Laos
- Kuba
- Nepal
Rodzaje[]
- marksizm
- leninizm
- trockizm
- luksemburgizm
- fidelizm
- guevaryzm
- titoizm
- maoizm
- hodżyzm
- anarchokomunizm
- autonomizm
- goszyzm
- neokomunizm
- eurokomunizm
- komunizm chrześcijański
- komunizm utopijny
- Nowa lewica