György Aczél

Ten artykuł został napisany w sposób nieobiektywny. Możesz pomóc Historia Wiki rozbudowując ją!

György Aczél

György Aczél (właściwe nazwisko i imię Henrik Appel, (*Budapeszt, 31 sierpnia 1917 r — † Wiedeń, 6 grudnia 1991 r) robotnik budowlany, z wykształceniem zaledwie sześciu klas szkoły powszechnej, z pochodzenia żyd, polityk bolszewicki, w okresie dyktatury Jánosza Kádára sekretarz KC WSPR i członek Biura Politycznego oraz Wicepremier, główny ideolog partii, pan życia i śmierci twórców i motorów świata kulturalnego, naukowego i oświatowego. Szczegółową uwagę zwracał na to, ażeby kontraselekcja była ściśle dotrzymywana i w świecie kulturalnym działali tylko tacy twórcy, którzy w swoich dziełach reprezentują realizm socjalistyczny. W tym celu regularnie zapraszał twórców na organizowane przez siebie (za pieniądze zaproszonych!) pikniki i przyjęcia, gdzie starał się przekonać „odbieżników” do powrotu do „właściwej” ideologii twórczej! W przypadku fiaska, buntownik bezwzględnie trafiał na czarną listę, co oznaczało koniec, a przynajmniej znaczne ograniczenie jego działalności twórczej, jak to stało się na przykład z Prof. Szegedy Dobó Illés. W szkolnictwie i nauce ścierpiał tylko członków bolszewickiej partii, a przynajmniej osoby absolutnie lojalne. Mimo tego zdarzało się, że bardzo znani twórcy i profesorowie potrafili wyślizgnąć się spod jego „opiekuńczych skrzydeł”. Również w nauce egzekwował kontraselekcję, jednakże w przypadku ponad przeciętnych zdolności stawał się pobłażliwym. Mimo tego tylko bardzo chytrzy opozycjoniści (do czasu) potrafili wymknąć się spod jego kurateli. Wspólnie z Mihályem Kornideszem decydował o przyznawaniu nagród państwowych, odznaczeń i awansów przedstawicielom życia kulturalnego, naukowego, oświatowego, ideologicznego i propagandowego.

Kariera

György Aczél: „Nieładnie towarzyszu! Trzymać się ściśle zasad realizmu socjalistycznego!”...

Z lewej w środku György Aczél w towarzystwie innych hersztów węgierskiej komuny: z lewej Károly Németh, z prawej Premier Jenő Fock, obok morderca tłumów w latach 1956-1957 Béla Biszku

György Aczél (z prawej), obok gen.armii Lajos Czinege, za nim Károly Németh, pośrodku Sándor Gáspár, obok z lewej Jenő Fock na plenum Parlamentu WRL

Od 1935 r był członkiem KMP — Komunistycznej Pártii Węgier, od 1945 r sekretarz partyjny. W latach 1947—1949 poseł do Parlamentu. W dniu 6 lipca 1949 zostaje aresztowany przez bezpiekę, i w procesie koncepcyjnym László Rajka, w oddzielnym postępowaniu karnym, zostaje skazany na dożywocie. W 1954 r zostaje zwolniony, a następnie zrehabilitowany. W dniu 1 października 1956 r bierze udział w założeniu Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (WSPR). W wydarzeniach związanych z Węgierską Rewolucją 1956 r reprezentował „miękką” linię partii bolszewickiej, nie biorąc udziału w kierowaniu represjami i mordami politycznymi. Natomiast był wrogo nastawiony do Polski oraz „wywrotowych prądów ideologicznych i zwyczajów panujących w PRL”. W wyniku tego od twórców, uczonych i pedagogów wyjeżdających do Polski, nie tylko żądał bardzo szczegółowego sprawozdania o tym, z kim, gdzie i po co spotkali się, o czym rozmawiali, ale także w delegacjach wyjeżdających do PRL lokował esbeków, lub zarządzał oddzielną inwigilację wyjeżdającego. Na Węgrzech z kolei zarządził kontrolowanie, nasłuchiwanie i obserwację tych twórców, którzy cokolwiek wspólnego mieli z Polską i z Polakami.

Wkrótce staje się człowiekiem najbardziej wpływowym i posiadającym największą władzę nie tylko w WSPR, ale w życiu całej dyktatury Janosza Kádára, szczególnie na polu stworzenia bolszewickiej „polityki kulturalnej”, jak również rozpowszechniania ogłupiających naród idei marksizmu-leninizmu i przyjaźni do Sowietów, oraz w procesie stworzenia rujnującego naród zdegenerowanego „typu człowieka socjalistycznego”. Olbrzymią rolę odegrały w tym jego „robocze” kontakty z bezpieką. Kiedy Szilveszter Harangozó w 1966 r został Zastępca Szefa III/III Zarządu (Kontrwywiad wewnętrzny) III Głównego Zarządu (Bezpieczeństwa Państwowego) MSW, a potem wiceministrem i Szefem III Głównego Zarządu (Bezpieczeństwa Państwowego) MSW, w każdy czwartek popołudniu, pomijając drogę służbową i pośrednictwo głów resortów MSW oraz Kultury i Oświaty, osobiście spotykał się z „towarzyszem” Györgyem Aczélem, szczegółowo informując jego o aktualnej sytuacji operacyjnej w resorcie kultury i oświaty oraz na terenie nauki, ze szczególną uwagą na wewnętrzną opozycję, w tym miejscowych Polaków i Węgrów-polonofilów. Na tych spotkaniach „Towarzysz generał” Szilveszter Harangozó nie tylko meldował, ale także otrzymywał od Györgya Aczéla konkretne ściśle tajne polecenia do wykonania (m.inn. doprowadzenie do usunięcia z MAFILMu, a potem z Telewizji Węgierskiej, a potem z życia kulturalnego i politycznego Rolanda Antoniewicza, czy mordowania znanych Węgrów-polonofilów), o czym przeważnie nie informował nawet głowę resortu.

literat Endre Vészi odbiera od Györgya Aczéla nagrodę państwową

Poprzez stworzenie i podtrzymywanie bezpośrednich osobistych kontaktów ze znaczniejszymi osobistościami życia kulturalnego, naukowego i oświatowego (kiedy było to konieczne w środku nocy dzwonił do „pacjenta”, stawiając jego na baczność i wydając jemu instrukcje nie znoszące sprzeciwu), aż do połowy lat osiemdziesiątych György Aczél dyktatorycznie kierował całą ideologią, kulturą, nauką, oświatą i informowaniem mas. Po przymusowym i zupełnym wycofaniu się z życia politycznego, wywołanym przez Rolanda Antoniewicza, który dokonał udanego bezkrwawego zamachu na jego prawą rękę — Mihálya Kornidesza, na siedemdziesiątych urodzinach Györgya Aczéla, „wszystcy obecni święcili solenizanta jako bojownika swobody kultury” — pisze ironicznie Pál Bodor - ps.DIURNUS.

György Aczél. Potrafił przekonać prawie wszystkich o swojej słuszności.

Był wiceministrem kultury i szkolnictwa (1957–1967), członkiem Komitetu Centralnego WSPR (1956–1989), sekretarzem KC (1967–1974, 1982–1985), członkiem Biura Politycznego WSPR (1970-1988), Wiceprezesem Rady Ministrów (1974–1982), posłem do Parlamentu WRL (1956-1989), oraz dyrektorem naczelnym Instytutu Nauk Społecznych (1985–1989). Dzięki głupocie Mihálya Kornidesza, który trafił na śmietnik kadrowiczów, na wskutek efektu domino, który wywołał bezkrwawy zamach Rolanda Antoniewicza, György Aczél również trafił do lamusa, co z kolei doprowadziło do zupełnego osłabienia władzy Jánosza Kádára, a potem do przejęcia sterów partii i rządu przez śmiertelnie chorego na raka wątroby alkoholika Károlya Grósza. Obawiając się ponownych ostrych represji ze strony bezpieki, w odpowiedniej chwili György Aczél uciekł do Wiednia, gdzie zmarł na emigracji. Ale jak tylko przed jego wiedeńskim domem zahamował jakiś samochód, z okien swojego mieszkania, zza kotary panicznie obserwował ulicę, czy to przypadkowo nie przyjechali esbecy w celu jego uprowadzenia czy zamordowania.

Czwórka najważniejszych wodzów węgierskiej komuny, (stali) członkowie Biura Politycznego: Jánosz Kádár (z lewej), György Aczél (z prawej), pośrodku Prezydent Pál Losonczi i Valeria Benke

György Aczél na niezbyt pochlebnej karykaturze

Wewnątrz barier ideologicznych, jego działalność znamionował bolszewicki pragmatyzm. Dzięki całemu systemowi osobistych powiązań z dyktatorem Jánoszem Kádárem, oraz bezpośrednich, prawie feudalnych odnoszeń do kadrowiczów partyjnych i przedstawicieli życia kulturalnego, naukowego, oświatowego, ideologicznego i propagandowego, posiadał znacznie większy wpływ na politykę kulturalną i jej powszednie stosowanie, niż wynikałoby to z pełnionych przez niego urzędów. Później był twórcą zasad polityki kulturalno-oświatowej, znanej jako „trzy T” (támogatás, tűrés, tiltás = popieranie, pobłażanie, zabranianie). W kręgach niektórych twórców i uczonych były bardzo popularne przyjęcia „ojczulka Aczéla“ („Aczél papa”), na które zapraszał aktualnych kandydatów na nagrody państwowe. Tego, kto nie przybył, po prostu wykreślił z listy kandydatów na odznaczenie. W interesie ich zmiękczenia i zwerbowania, zapraszał także osoby będące „ciężkimi przypadkami”, jak to kilkakrotnie uczynił z Rolandem Antoniewiczem. Oczywiście bardzo rzadko odnosił sukces. Natomiast koszty tych przyjęć później bez pardonu inkasował u uczestników. W przypadku Rolanda Antoniewicza później poniósł ogromne fiasko: ponieważ aktualny Prezes Magyar Televízió (Telewizji Węgierskiej) Richárd Nagy okazał się zbyt słabym, miękkim i pobłażliwym, (prawowitą drogą) nie potrafił pozbyć się Rolanda Antoniewicza, zwolnił więc Richárda Nagya z pełnionej funkcji, przekazując ją swojej prawej ręce — oczekującemu na zajęcie fotela Ministra Kultury i Oświaty Mihályowi Kornideszowi, który wprawdzie w ciągu krótkiego okresu czasu znalazł (bezprawny, przestępczy) sposób na pozbycie się Rolanda Antoniewicza, ale ten bardzo szybko zrewanżował się: wkrótce zwolniono Mihálya Kornidesza, posyłając go na śmietnik dla kadrowiczów. Bezkrwawy zamach dokonany przez Rolanda Antoniewicza wywołał efekt domino: György Aczél, a po nim bardzo wielu wysokich funkcjonariuszy partii i komuny trafiło na drogę prowadzącą do lamusa kadrowiczów, co w końcu doprowadziło do upadku nienawidzonej komuny w Węgrach, a potem rozpadnięcia się całego przeklętego systemu komunistycznego.

W 1989 roku spróbował jeszcze zdyskwalifikować Károlya Grósza, kiedy z wściekłością dowiedział się, że to Roland Antoniewicz namówił go do przejęcia władzy, ale jego zemsta spaliła się na panewce, bo WSPR akurat przeliniało w WPS, podczas kiedy Károly Grósz zabrał się do reorganizacji WSPR, a zaawansowane rozmowy Obrad Okrągłego Stołu niedługo doprowadziły do przejęcia władzy przez kuzyna Rolanda Antoniewicza — Józsefa Antalla juniora. Rozumiejąc, że poniósł ogromne fiasko, nader przerażony uciekł do Wiednia, gdzie 6 grudnia 1991 r zmarł w zupełnym odosobnieniu.

György Aczél czytał tylko szmatławiec Népszabadság, ale dzięki bezpiece wiedział bardzo dużo o swoich „pacjentach”

György Aczél był nie tylko członkiem loży masońskiej i wiedeńskiej organizacji cyjonistycznej, ale przez siedem lat był węgierskim rezydentem organizacji HAGANA — zagranicznej grupy akcyjnej izraelskiego MOSADu. Wedug zwyczajów panujących wśród wodzów komuny, wszelkie „ściśle tajne” i „poufne” raporty bezpieki, regularnie przesyłane szefom partyjnym i państwowym, po przeczytaniu i zanotowaniu swoich życzeń dotyczących oczekiwania bardziej szczegółowych raportów, czy też interwencji — adresaci odsyłali do Sekretariatu Ministra Spraw Wewnętrznych. Natomiast jedynie György Aczél nie zwracał te dokumenty, a te bardziej ciekawe przesyłał specjalnym gońcem do wiedeńskiej centrali wspomnianych organizacji.

(Na podstawie książki Rolanda Antoniewicza: Koryfeusze węgierskiej komuny i ich wrogowie.- wspaniałego polsko-języcznego abecadła biograficznego, ilustrowanego wieloma zdjęciami i dokumentami, od ponad 20 lat oczekującego na wydanie i wydawcę.)

Ważniejsze dzieła

• Az állami oktatás helyzetéről (Bp., 1972)
• Szocialista kultúra – közösségi ember (Bp., 1975)
• Egy elmaradt vita helyett (Magvető, 1975)
• Beszélgetések Magyarországról, szocializmusról (Magvető, 1982)
• Szocializmus, nemzet, kultúra (Bp., 1985)
• Jövőt mutató elődök (Bp., 1986)

Literatura

• Roland Antoniewicz: A parancs megölni - titokzatos gyilkosságok országszerte (Rozkaz: zabić - Tajemnicze morderstwa po całym kraju) - o mordowaniu węgierskiej opozycji - polonofilów) - wspaniałe węgiersko-języczne dzieło ilustrowane setkami zdjęć i dokumentów, od ponad 20 lat oczekujące na wydanie i wydawcę.
• Roland Antoniewicz: A bolsevik gestapo szorításában I-II (W mackach bolszewickiego gestapo I-II - wspomnienia) - wspaniałe obszerne węgiersko-języczne dzieło ilustrowane tysiącami zdjęć i dokumentów, od ponad 20 lat oczekujące na wydanie i wydawcę.
• Roland Antoniewicz: Koryfeusze węgierskiej komuny i ich wrogowie.- wspaniałe polsko-języczne abecadło biograficzne, ilustrowane wieloma zdjęciami i dokumentami, od ponad 20 lat oczekujące na wydanie i wydawcę.
• Révész Sándor: Aczél és korunk (Sík, 1997) ISBN 963 85520 5 0
• http://hu.metapedia.org/wiki/Acz%C3%A9l_Gy%C3%B6rgy
• http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1091451/Gyorgy-Aczel
• http://www.mediakutato.hu/cikk/2001_01_tavasz/04_sajto_es_iranyitas/07.html

Linki zewnętrzne

• Aczél György élete és politikai nézetei
• Aczél György életrajza: http://server2001.rev.hu/oha/oha_display_biography.asp?id=1787&lang=h
• http://hu.wikipedia.org/wiki/Acz%C3%A9l_Gy%C3%B6rgy
• http://en.wikipedia.org/wiki/Gy%C3%B6rgy_Acz%C3%A9l
• http://de.wikipedia.org/wiki/Gy%C3%B6rgy_Acz%C3%A9l
• http://server2001.rev.hu/oha/oha_display_biography.asp?id=1787&lang=h
• http://www.rtlklub.hu/hirek/sort/cikk/104561
• http://1956.mti.hu/pages/Wiw.aspx?id=2075
• http://www.napvilag.net/film/20090330/aczel_dokumentumfilm_aczel_gyorgy_eleterol
• http://www.kislexikon.hu/aczel_gyorgy.html
• http://propeller.hu/itthon/2621896-hogyan-hallgatta-ki-aczel-gyorgy
• http://open.spotify.com/track/5tNdQ1iQP8zx5NJVQjpW5s