Rzeczpospolita i Prusy Książęce w 1660, po tym jak postanowienia traktatu weszły w życie
Traktaty welawsko-bydgoskie – dwa traktaty z 1657, których głównym postanowieniem było zerwanie zależności lennych pomiędzy Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Prusami Książęcymi i uzyskanie suwerenności dynastii Hohenzollernów na tym terytorium. Polska utraciła wpływ na politykę Prus i oddała im w lenno ziemię lęborsko-bytowską, w zamian za zerwanie sojuszu Prusów ze Szwecją.
Na mocy traktatu, uzgodnionego ostatecznie 19 września i zaprzysiężonego 6 listopada 1657 przed kościołem jezuickim św. Ignacego Loyoli w Bydgoszczy:
- Fryderyk Wilhelm i jego potomkowie w linii męskiej uzyskali suwerenność w Prusach Książęcych, zrywając tym samym wszelką zależność od Polski,
- jedynym śladem dawnej zależności Prus Książęcych od Polski miało być odtąd składanie przez stany pruskie hołdu królowi polskiemu i Rzeczypospolitej, w momencie obejmowania władzy przez nowego księcia w Prusach (ostatni taki hołd odbył się w 1698 roku),
- po wymarciu Hohenzollernów Prusy Książęce miały wrócić do Polski,
- elektor zawierał z Polską wieczyste przymierze na korzystnych dla siebie warunkach oraz przymierze wojskowe przeciwko Szwecji,
- elektor uzyskał Drahim tytułem zastawu, ziemię lęborsko-bytowską (z miastami Lębork i Bytów) jako lenno oraz Elbląg na własność, pod warunkiem, że uda mu się go zdobyć własnymi siłami (był nadal w rękach szwedzkich) z zastrzeżeniem prawa wykupu dla Polski (ostatecznie elektorowi nie udało się zdobyć Elbląga) oraz wpłaty 400 tys. talarów.
Traktaty zostały zaaprobowane przez Sejm w 1658. Potwierdzone przez pokój w Oliwie.
Ciekawostki[]
- Historycy oceniają traktaty welawsko-bydgoskie jako największą klęskę dyplomatyczną Rzeczypospolitej.